ارزیابی دگرآسیبی سورگوم جارویی (sorghum vulgare var. technicum) بر جوانه زنی و رشد گیاهچه جو (hordeum vulgare )

سورگوم جارویی به صورت گسترده­ در منطقه میانه برای تولید جاروی سنتی کشت شده و تناوب آن با جو یکی از تناوب­های رایج این منطقه می­باشد. این تحقیق به منظور تعیین قابلیت دگرآسیبی سورگوم جارویی بر جوانه­زنی و رشد اولیه جو انجام گرفت. اثر عصاره­ آبی 5/2، 5، 5/7 و 10% ریشه و اندام­هوایی سورگوم جارویی نمونه­برداری شده بعد از کاشت در چهار مرحله به فواصل یک ماهه و نیز اثر ترشحات ریشه گیاهچه­های سورگوم جارویی به روش اتاقک هم­تراز آگار بر گیاهچه­های جو، هم‎چنین اثر عصاره آبی 5 و 10% بقایای دست نخورده و سوخته بلافاصله و یک ماه بعد از برداشت بر جوانه­زنی و رشد اولیه جو در آزمایشگاه بررسی شد. هم‎چنین، اثر عصاره 5/2، 5، 5/7 و10% اندام­هوایی سورگوم جارویی سه ماهه بر رشد گیاهچه جو در گلخانه مطالعه شد. عصاره ریشه سورگوم جارویی نسبت به عصاره اندام هوایی بر جوانه­زنی جو کمتر بازدارنده بود و عصاره اندام هوایی سه ماهه بیشترین اثر بازدارنده بر جوانه­زنی و رشد اولیه جو را داشت. هم‎چنین ترشحات ریشه سورگوم جارویی بر رشد ساقه­چه بیشتر از ریشه­چه جو تأثیرگذار بود. به علاوه، سوزاندن بقایای گیاهی سورگوم جارویی در تخفیف خاصیت دگرآسیبی آن تا 77% مؤثر بود. اثر عصاره­دهی سورگوم جارویی در گلخانه از تأثیر مستقیم آن در آزمایشگاه بر ویژگی­های گیاهچه جو کمتر بود. نظر به خاصیت قابل توجه دگرآسیب سورگوم جارویی بر جو، بایستی در قرار دادن تناوب جو با سورگوم جارویی ملاحظات کافی در مدیریت بقایای محصول سورگوم جارویی به عمل آید.